Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÇAĞLAYAN PINAR DEMİRTAŞ
Danışman: CEVRİYE ERGÜL
Özet:Okuma becerileri akademik başarının güçlü bir yordayıcısıdır. Bu açıdan, çocukların okumada yaşadıkları güçlüklere temel olan bazı bilişsel becerilerin incelenmesi son derece önemlidir. Sesbilgisel farkındalık, hızlı isimlendirme ve çalışma belleği becerileri okuma ile aralarında güçlü ilişki olduğu belirtilen becerilerdir. Okuma problemlerinin altında yatan asıl nedenlerin belirlenmesi ise onlara yönelik erken müdahale programları ile olası başarısızlık durumlarının erken dönemde önüne geçilebilmesi açısından önem taşımaktadır. Bu araştırmada okuma güçlüğü olan birinci sınıf öğrencilerinin sözcük okuma, sesbilgisel farkındalık, hızlı isimlendirme ve çalışma belleği becerilerinin incelenmesi ve bu beceri alanları arasındaki ilişkilerin normal gelişim gösteren akranları ile karşılaştırılarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya ilkokul birinci sınıfa devam eden okuma güçlüğü olan 35 öğrenci ile normal gelişim gösteren 37 öğrenci katılmıştır. Öğrencilerin sözcük okuma becerileri Kelime Okuma Testi (KOBİT), sesbilgisel farkındalık becerileri Erken Okuryazarlık Testi (EROT), hızlı isimlendirme becerileri Hızlı İsimlendirme Ölçeği ve çalışma belleği becerileri Çalışma Belleği Ölçeği kullanılarak değerlendirilmiştir. Elde edilen verilerin analizi ise grup karşılaştırmaları için tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile Mann-Whitney U testi ve beceri alanları arasındaki ilişkiler ise Spearman Brown Sıra Farkları Korelasyon Katsayısı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Analizler sonucunda elde edilen bulgular okuma güçlüğü olan çocukların sözcük okuma, sesbilgisel farkındalık, hızlı isimlendirme ve çalışma belleği becerilerinin normal gelişim gösteren akranlarından önemli düzeyde farklılaştığını ortaya koymuştur. Okuma güçlüğü olan çocuklar anlamlı ve anlamsız kelimeleri daha yavaş ve hatalı okumuşlar, nesne, renk, harf ve rakamları daha uzun sürede isimlendirmiş ve sesbilgisel farkındalık ile çalışma belleği becerilerinde ise daha düşük performans sergilemişlerdir. Bu alanlar arasındaki ilişkiler değerlendirildiğinde ise okuma performanslarının her iki grupta da sesbilgisel farkındalık, görsel ve genel çalışma belleği puanları ile orta düzeyde ilişkili olduğu gözlenmiştir. Ek olarak, okuma güçlüğü olan çocuklarda sözcük okuma becerilerinin harf ve rakam isimlendirme ile yüksek düzeyde ilişkili olduğu, buna karşın normal gelişim gösteren çocuklarda okuma becerilerinin isimlendirme alt becerilerinin tamamı ile orta düzeyde ilişkili olduğu, sadece anlamsız sözcük okuma ile rakam isimlendirme arasında anlamlı bir ilişki olmadığı görülmüştür. Okuma becerileri ile sözel çalışma belleği arasında ise her iki grupta da anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Bulguların yorumlanmasını etkileyebilecek önemli sınırlılıkları bulunmasına rağmen, yapılan bu çalışma Türkçe konuşan çocukların yaşadıkları okuma güçlüklerinin düzeyini ve okuma becerilerinin sesbilgisel farkındalık, hızlı isimlendirme ve çalışma belleği ile ilişkisini göstermesi açısından son derece önemlidir. Elde edilen sonuçların okuma güçlüğü olan çocukların erken dönemde belirlenmesi ve yaşadıkları güçlüklere yönelik müdahalelerin planlanması açısından da alanyazına ve uygulamalara önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir. Ek olarak hem okuma güçlüğü olan hem de normal gelişim gösteren çocuklarda okuma ile yakından ilişkili olduğu belirlenen sesbilgisel farkındalık, hızlı isimlendirme ve çalışma belleği becerileri değerlendirilerek okuma güçlüğü riski olan çocukların erken dönemde belirlenebilmesinin mümkün olabileceği, bu nedenle ilgili becerilerin tarama değerlendirmelerinin bir parçası haline getirilmesinin önemli olduğu düşünülmektir. AbstractWord reading skills are a powerful predictor of academic success. In this regard, the examination of some cognitive abilities that are fundamental to their difficulties in reading is highly important. Phonological awareness, rapid naming, and working memory skills are those that are strongly associated with reading. Identification the underlying causes of reading problems is important to prevent future failures in an early year by early intervention programs. In this study, the investigation of phonological awareness, rapid naming and working memory skills of first-grade students with reading difficulties and determination of the relationship among these skills in comparison to the normally developing peers were aimed. Thirty-five first-grade students with reading difficulties and 37 with typical development participated in the study. Students’ reading skills were evaluated by using Word Reading Test, phonological awareness skills by using Early Literacy Test, rapid naming skill by using Rapid Naming Scale and working memory skills by using Working Memory Scale. In the statistical analysis of the data, one-way analysis of variance (ANOVA) and Mann-Whitney U test were used for group comparisons; Spearman Brown Rank Order Correlation Coefficient was used for analyzing the relationship among the investigated skills. The results of the analysis revealed that reading, phonological awareness, rapid naming, working memory skills of children with reading difficulties were significantly lower from those of children with typical development. Children with reading difficulties read words and non-words slower and with more errors; named objects, colors, letters and numbers in a longer duration, and exhibited lower performance in phonological awareness and working memory skills. In the investigation of the relationships between these areas, it was observed that reading skills were moderately correlated with phonological awareness scores, and visual and general working memory scores in both groups. Additionally, reading skills were highly correlated with letter and digit naming in children with reading difficulty. In normally developing children, on the other hand, reading skills were moderately correlated with all rapid naming skills, but there was not a significant correlation between non-word reading and digit naming. There was a significant correlation between reading skills and verbal working memory in both groups. Although the study has important limitations that may affect the interpretation of the results, findings of this study are important in terms of revealing the level of reading difficulties that Turkish speaking children experience and the fact that reading skills are related to phonological awareness, rapid naming and working memory. It is thought that the results obtained will provide important contributions to the literature and practice in terms of early identification of children with difficulties in reading and planning of interventions for the difficulties they experience. Additionally, it is believed that early identification of children at risk for reading difficulties is possible by evaluating phonological awareness, rapid naming and working memory skills, which were determined to be closely related to reading both in children with reading difficulties and normal development; and therefore, it is important that related skills should become a part of the screening evaluations.