İntihar girişiminde bulunan ve bulunmayan bireyler: Bir modelin test edilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: PELİN ÖZGÜR

Danışman: AYŞEGÜL DURAK BATIGÜN

Özet:

Bu çalışma, Batıgün ve Şahin’in (2003) intihar olasılığı ile ilişkili olarak önerdikleri, daha önce lise ve üniversite öğrencilerinde geçerliği sınanmış olan modelin, intihar girişiminde bulunan bireyler ile intihar girişiminde bulunmayan bireyler kıyaslanarak geçerliğinin tekrar sınanması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada “Gençlerde aynı anda öfke ile dürtüselliğin yüksek, problem çözme becerilerinin de yetersiz olarak algılanması, intihar olasılığının yüksekliğinin göstergesi olabilir mi?” sorusuna yanıt aranmıştır.Son 1 ay içinde intihar girişiminde bulunmuş 30 kişi klinik örneklemi; çeşitli lise üniversitelerde okumakta olan ya da mezun olmuş 178 kişi ise karşılaştırma grubunu oluşturmuştur. Karşılaştırma grubundaki bireylerin intihar olasılıkları, problem çözme becerileri, dürtüsellik ve kişilerarası öfke düzeyleri, daha önce geçerlik ve güvenirlikleri pek çok kez kanıtlanmış olan bir dizi ölçek ile belirlenmiştir. Araştırmanın amacı doğrultusunda modelde önerilen şekilde (aynı anda kişilerarası öfke düzeyi ile dürtüsellik yüksek, problem çözme becerileri düşük), intihar olasılığı düşük ve yüksek risk grupları oluşturulmuş ve intihar girişiminde bulunan grubun ölçek puanları ile aralarında bir dizi analiz yapılmıştır. Yapılan tüm bu analizler sonucunda modelin intihar olasılığı yüksek olan ve düşük olan grubu İntihar Olasılığı Ölçeği’nden alınan puanlara göre doğru ayırt ettiği belirlenmiştir. Modele göre72risk grubunda yer alan bireylerin puanları intihar girişiminde bulunanlar ile kıyaslanmış ve intihar riski yüksek grubun, intihar girişiminde bulunan grupla kişilerarası öfke, dürtüsellik ve problem çözme becerileri açısından farklılaşmadıkları görülmüştür.Sınanan bu modelde, bu güne dek uluslararası literatürde tek tek ele alınarak intihar davranışı ile ilişkisi gösterilen değişkenler toplu olarak ele alınmış ve intihar girişiminde bulunan bireylerle kıyaslanmıştır. Sonuç olarak, modelin intihar için risk gruplarının belirlenmesinde kullanılabileceği gösterilmiştir. Böylece, bu model kullanılarak belirlenecek olan risk gruplarına uygulanabilecek koruyucu/önleyici müdahaleler için de bir yol açıldığı söylenebilir.AbstractThe aim of this study is to test the model proposed by Batıgün and Şahin (2003) on the suicide attempters through comparing with non-attempters. In the study, it was proposed that answer the question "Can having higher anger and impulsiveness scores, and perceived inefficient problem solving skills at the same time in young people indicate higher suicide probability?"Clinical sample included 30 individual who had suicide attempt in the last 1 month. Normal sample composed of 178 university students, or individuals graduated from university. In this direction, as proposed in the model, two risk groups are formed with respect to the anger, impulsiveness, and problem solving skills scores: a low and a high probability of suicide. According to the results of analysis, it was found that the model distinguished the high suicide probability group from the low suicide probability group. In addition, it was found that the scores of people in the high risk of suicide group did not differentiate from the scores of people in the clinical sample.In this tested model, the variables which had individually discussed in the literature has been studied as a whole and compared with the suicide74attempters. It, also, was demonstrated that the model can be used in determining the groups have suicide risk. To sum up, it can be claimed that this study leads the protective/preventive interventions can be used in the risk groups which are determined by this model.