Cebirsel Sayılar Teorisi kullanarak DNA kodu inşa etme / Construction of DNA codes by using algebraic number theory


Thesis Type: Postgraduate

Institution Of The Thesis: Ankara University, Fen Bilimleri Enstitüsü, Turkey

Approval Date: 2020

Thesis Language: Turkish

Student: Emre Güday

Supervisor: ALİ BÜLENT EKİN

Abstract:

Bir DNA kodu, S = {A, C, G, T } sembol kümesi üzerinde, sabit n uzunluğundaki kelimele- rin bir kümesi olarak tanımlanır. DNA kodları; DNA hesaplaması, DNA mikrodizilim tek- nolojileri ve kimyasal kütüphaneler gibi alanlara uygulanmaktadır. Bu uygulamalarda belli kombinatorik kısıtlamaları sağlayan DNA kodları istenmektedir. DNA kodu inşa etmedeki esas problem, olabildiğince fazla kısıtlamayı sağlayan ve olabildiğince fazla kodkelimesine sahip olan DNA kodları oluşturmaktır. Bu tezde, indirgenmez devirli kodların ağırlıkları ile Gauss periyodu arasındaki ilişkiden ya- rarlanılarak kısıtlamaların tamamını sağlayan DNA kodları inşa edilmiştir. Tezin giriş bölü- münde literatür taramasına yer verilmiş ve DNA kodlarının sağlaması istenen kısıtlamalar açıklanmıştır. İkinci bölümde sonlu cisimlerden ve kodlama teorisinden bazı temel kavram- lar verilmiştir. Üçüncü bölümde Gauss toplamları tanımlanmış ve bazı önemli özellikleri çalışılmıştır. Dördüncü bölümde tezin en önemli aracı olan Gauss periyodu çalışılmıştır. Son bölümde belli kombinatorik koşulları sağlayan DNA kodları inşa edilip parametreleri hesaplanmıştır. Bu tezdeki hesaplamalarda MAGMA Computer Algebra programı kullanılmıştır.