Kuşaklararası Manevi Güçlenme Eğitimi Programı: Yaşlılar ve çocuklar ile uygulama örneği


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ESRA AYDINBAŞ

Danışman: İHSAN TOKER

Özet:

İlkokul ve huzurevinde uygulamaları yapılan çalışmada araştırmacı tarafından geliştirilen Kuşaklararası Manevi Güçlenme Eğitimi Programının yaşlı ve çocuklardaki yansımaları araştırılmıştır. Bir karma yöntem araştırması olan çalışmanın nicel boyutunda; deneysel desenlerden yarı deneysel desen benimsenmiştir. Çalışma grubuna, yaş ortalaması 75 olan 61 yaşlı ile ilkokul 4. sınıfa devam eden 61 çocuk katılmıştır. Deney ve kontrol gruplarına ayrılan çalışma grubuna ön-test uygulandıktan sonra deney grubuna Kuşaklararası Manevi Güçlenme Eğitimi Programı uygulanırken kontrol grubuna uygulama yapılmamıştır. Program sonrasında her iki gruba da son-test uygulanarak veri toplanmıştır. Programın yaşlılarda umut, iyimserlik ve psikolojik iyi oluş düzeyi ile ilişkisi incelenirken, çocuklarda insani değerler ve psikolojik sağlamlık düzeyine etkisi araştırılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda ise fenomonolojik model benimsenerek, yarı yapılandırılmış görüşme ve belge incelemesi teknikleri ile veri elde edilmiştir. Betimsel analizle çözümlenen nitel verilerle; nicel veriler güçlendirilirken programın çocuk ve yaşlı katılımcıların manevi güçlenme süreci ile farklı kuşaklara ilişkin algısı üzerindeki yansımaları ele alınmıştır. Deneysel işlem sonrasında nicel bulgulara göre yaşlı deney grubunda umut, iyimserlik ve psikolojik iyi oluş puanlarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülürken, çocuk deney grubunda insani değerler ve psikolojik sağlamlık puanlarında anlamlı bir fark oluşmamıştır. Nitel bulgular ise; insani değerler, psikolojik sağlamlık, manevi gelişim, manevi güçlenme, aile ve kuşaklararası ilişkilere ilişkin algıları açısından programın çocuklar üzerindeki olumlu sonuçlarını ortaya koymaktadır. Ayrıca yaşlıların umut, iyimserlik, psikolojik iyi oluş, manevi güçlenme düzeylerine ve kuşaklararası ilişkilere ilişkin bakış açılarına programın olumlu yansımalarını göstermektedir. Bununla birlikte, çocukların son görüşmede kullandıkları kavramlar bize programın eski kuşak ile yeni kuşak arasında değerler açısından bir benzerlik oluşmasına katkı sağladığını göstermektedir. Araştırma, sosyal değişimle birlikte giderek artan, çocuklar, yaşlılar ve toplumun her ferdi açısından olumsuz sonuçlara yol açan sosyal tecrit ve kuşaklararası mahrumiyete karşı kültürel kodlarımız ekseninde pratik öneriler sunmaktadır.