Gıda Alkaloidleri ve Halk Sağlığı Açısından Önemleri


Creative Commons License

Aslan Erdem S.

Türkiye Klinikleri Yayınevi, Ankara, 2022

  • Publication Type: Book / Research Book
  • Publication Date: 2022
  • Publisher: Türkiye Klinikleri Yayınevi
  • City: Ankara
  • Ankara University Affiliated: Yes

Abstract

Pürin alkaloitleri, metilksantinler ve metilürik asitler, pürin nükleotidlerinden türetilen sekonder metabolitlerdir. Ksantinin metillenmiş türevlerinden kafein ve teobromin, en yaygın bulunan pürin alkaloitleridir ve bitkide genellikle daha düşük konsantrasyonlarda dimetilksantin yapısında teofilin, paraksantin ve metilürik asit yapısında olan teakrin gibi maddelerle birarada bulunurlar. Dünyada sudan sonra en çok tüketilen içecek olan kahve ve çayla günlük olarak alınabilecekleri gibi, fonksiyonel gıdalarda (sporcu içecekleri, enerji içecekleri/barları gibi) da alınabilirler. Başlıca fosfodiesteraz inhibitörü ve adenozin reseptör antagonisti olarak etkilerini gösterirler; bu nedenle farklı amaçlarla ergojenik olarak kullanılırlar. Bu derlemede pürin alkaloitlerinin biyosentezi, gıdalarda ve fonksiyonel gıdalarda bulunması, farmakolojisi, hayvan ve insanlarda istenmeyen etkileri ile ilgili güncel bilgiler sunulmuştur.