Çocukluk çağı travmalarından yeniden mağduriyete giden yollar: Sınır kişilik örüntüsünün nesne ilişkileri yaklaşımları bağlamında incelenmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İPEK ŞENKAL ERTÜRK

Danışman: Ayşegül Durak Batıgün

Özet:

Bu çalışma, çocukluk çağı travmaları ile yetişkinlikte yeniden mağduriyet arasındaki ilişkide yetişkin bağlanma boyutları ile bölme ve yansıtmalı özdeşimin aracı rollerini ve bu aracı modellerde sınır kişilik örüntüsünün düzenleyici rolünü incelemeyi amaçlamaktadır. Örneklem, 585 evli bireyden oluşmaktadır. Yetişkinlikte Düzensiz Bağlanma Ölçeği, Borderline Kişilik Envanteri, Paulson Gündelik Yaşam Envanteri, Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri, Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği, Çatışmaların Çözümüne Yaklaşım Ölçeği ve Bölme Ölçeği uygulanmıştır. Yürütülen analizler sonucunda, ilköğretim-lise mezunlarının şiddet uygulama ve şiddete maruz kalma puanları, üniversite ve lisansüstü mezunlarından daha yüksektir. Geçmişte eşinden ayrılma kopma noktasına gelenlerin şiddet uygulama ve şiddete maruz kalma puanları, geçmişte eşinden ayrılma kopma noktasına gelmeyenlerden daha yüksektir. Sınır kişilik yapılanması açısından riskli olanların şiddet uygulama, şiddete maruz kalma, çocukluk çağı travmaları, yetişkin kaygılı, kaçınmalı, düzensiz bağlanma, bölme, yansıtmalı özdeşim toplam puanı ile bebeğe karşı zulmedici anne ve zulmedici anneye karşı bebek alt boyut puanları, sınır kişilik yapılanması açısından riskli olmayanlardan daha yüksek; yetişkin güvenli bağlanma puanları ise daha düşük bulunmuştur. Aracı analizler sonucunda, bölmenin çocukluk çağı travmaları ile şiddet uygulama arasındaki ilişkide; bölme ve yansıtmalı özdeşimin çocukluk çağı travmaları ile şiddete maruz kalma arasındaki ilişkide aracı rol oynadığı görülmüştür. Düzenleyici-aracı analizler sonucunda, çocukluk çağı travmaları ile şiddet uygulama arasındaki ilişkide yetişkin düzensiz bağlanmanın ve bölmenin aracı olduğu modelde sınır kişilik örüntüsünün düzenleyici rolü anlamlıdır. Çocukluk çağı travmaları ile şiddete maruz kalma arasındaki ilişkide bölmenin aracı olduğu modelde sınır kişilik örüntüsünün düzenleyici rolü anlamlıdır. Çalışmanın bulguları, klinik psikoloji alanyazınına önemli katkılar sağlayacaktır. Anahtar kelimeler: Çocukluk çağı travmaları, yetişkinlikte yeniden mağduriyet, yetişkin bağlanma boyutları, bölme, yansıtmalı özdeşim, sınır kişilik örüntüsü This study aims to examine mediator roles of adult attachment dimensions, splitting and projective identification in relationship between childhood traumas and revictimization in adulthood and moderator role of borderline personality pattern in these mediation models. The sample consisted of 585 married individuals. Adult Disorganized Attachment Scale, Borderline Personality Inventory, Paulson Daily Living Inventory, Experiences in Close Relationships, Childhood Trauma Questionnaire, The Revised Conflict Tactics Scale and Splitting Scale were administered. Analyses revealed elementary-high school graduates had higher scores on perpetration-victimization of violence than university and post graduates. Individuals broken up with their partners had higher scores on perpetration-victimization of violence than those who had not. Individuals at risk for borderline personality pattern had higher scores on perpetration-victimization of violence, childhood traumas, adult anxious, avoidant, disorganized attachment, splitting, projective identification total score, persecuting mother to infant and infant to persecuting mother subscales than individuals not at risk, but had lower scores on adult secure attachment. Mediation analyses showed splitting played mediator role in relationship between childhood traumas and perpetration of violence; splitting and projective identification played mediator role in relationship between childhood traumas and victimization of violence. Moderated-mediation analyses showed moderator role of borderline personality pattern in the model mediated by adult disorganized attachment and splitting in relationship between childhood traumas and perpetration of violence was significant. The moderator role of borderline personality pattern in the model mediated by splitting in relationship between childhood traumas and victimization of violence was significant. These findings would provide significant contributions to clinical psychology literature. Key Words: Childhood traumas, revictimization in adulthood, adult attachment dimensions, splitting, projective identification, borderline personality pattern